زمانی­که گوینده یا نویسنده، سخنانی را بر زبان یا صفحه کتاب، جاری می­سازد و با کلام خودگروه خاصی را مخاطب قرار می­دهد، بی گمان با گزینش واژگان ویژه در پی تحقق اغراض خاصی است و با توجه به این اغراض است که واژه ها، جمله ها، ساختارها و اسلوب های خود را تعیین می­کند و در قالب آنها کلام خود را هدفمند ساخته و سامان می دهد.از جمله این ساختارها، اسلوب تهکم و استهزاء است که متکلم در بهره گیری از آن،اغراض...

چکیده از همان سال های نخستین نزول قرآن، اندیشمندان بسیاری به کنکاش و بررسی ویژگی های خارق العاده این کتاب بزرگ پرداخته اند. یکی از مهمترین مباحث مربوط به این اثر گرانقدر، سبک و اسلوبی و شیوه بیانی است که در آن به کار گرفته شده است. قرآن کریم از حیث اسلوب بیانی دارای تنوع بسیاری است. اسلوب سخریه و تهکم دو نمونه از سبک هایی بیانی است که بیشتر برای پاسخ دادن به حملات دشمنان اسلام و دفاع از پیا...

اسلوب تهکّم همواره یکی از متداول­ترین شیوه­های ادبی جهت تنبیه و هشیاری مخاطب بوده است. بدین صورت که متکلم جهت توهین، تحقیر و یا تنبیه مخاطب،لفظی را به­جای لفظی دیگر می آورد؛ مانند زمانی که مدح را به جای ذم و وعد را به جای وعید به کار گیرد. این صنعت بلاغی در هر دو علم معانی و بیان مورد نظر دانشمندان بلاغت بوده است و امام علی(ع) در بسیاری از خطبه­های نهج­البلاغه با اهداف مختلف از این صنعت ادبی بهر...

تهکم یکی از اسالیب تعبیر بیانی است که متکلم به منظور اهانت و استهزای مخاطب کلام خود را با کمک قرینه در ضد معنای اصلی به کار می برد. استفاده از اسلوب تهکم اهداف متعددی دارد که می توان به تحقیر، تعجیز، توبیخ و غیره اشاره کرد. هدف در این پایان نامه تحلیل و بررسی اسالیب تهکم و استهزاء در قرآن کریم است. برای این منظور پس از استخراج آیات مربوط به این اسالیب با مراجعه به کتب بلاغی و تفاسیر ادبی به برر...

زمانی‌که گوینده یا نویسنده، سخنانی را بر زبان یا صفحه کتاب، جاری می‌سازد و با کلام خودگروه خاصی را مخاطب قرار می‌دهد، بی گمان با گزینش واژگان ویژه در پی تحقق اغراض خاصی است و با توجه به این اغراض است که واژه ها، جمله ها، ساختارها و اسلوب های خود را تعیین می‌کند و در قالب آنها کلام خود را هدفمند ساخته و سامان می دهد.از جمله این ساختارها، اسلوب تهکم و استهزاء است که متکلم در بهره گیری از آن،اغراض...

تصویرپردازی منطبق بر داده­پردازی معنائی، از جمله مسائلی است که در قرآن کریم مورد توجه قرار گرفته است؛ چراکه اگر مردم با کلام و محتوائی فاقد تصویر مواجه می­شدند، که فقط ذهن و عقل آنان را مخاطب می­ساخت، این کلام نمی­توانست چندان اثرگذار باشد، ولی از راه تصویرگری و پردازش خلاقانه­ی مضامین والای انسانی است که قرآن کریم محتواهای نورانی خود را رَختی از عناصر تأثیرگذار بدیعی و بیانی پوشانده و از رهگذر ...

ادبیات مقاومت بیان­کنندة اعمال و احساسات مردمی است که در برابر تعدی متجاوزان قرار گرفته­اند و هدف از آن وحدت گروه‌های مختلف اجتماعی برای ایستادگی در برابر این تهاجم است. شاعرانی که در این زمینه شعر سروده‌اند با نوآوری‌ به بیان عواطف جمعی؛ از جمله حس تمرد در برابر دشمن،‌ شهادت طلبی و امید پرداخته­اند. چنانکه با ستایش از استقامت مردم در سروده‌های خویش، آنان را از پذیرش ذلت برحذر داشته و به قیام و...

در ادب فارسی، هر سراینده یا نویسندۀ توانمندی که از قرآن مایه گرفته‌است، جایگاه برتری به خود اختصاص داده‌است. شمس‌الدین محمد حافظ، به مدد بهره‌جویی از کلام خداوندی و البته دیگر هنرهای ادبی، جزو قله‌های غزل فارسی است. یکی از آرایه‌های بلاغی قرآن که حافظ از آن بهره برده، تهکم یا نزاهه است که در این مقاله به تفصیل بررسی شده‌است. نزاهه یا تهکم از مقولۀ طنز است و در ادب فارسی، جسته گریخته در دیوان شا...

تصویرپردازی منطبق بر داده‌پردازی معنائی، از جمله مسائلی است که در قرآن کریم مورد توجه قرار گرفته است؛ چراکه اگر مردم با کلام و محتوائی فاقدِ تصویر مواجه می‌شدند، که فقط ذهن و عقل آنان را مخاطب می‌ساخت، این کلام نمی‌توانست چندان اثرگذار باشد، ولی از راه تصویرگری و پردازشِ خلاقانه‌ی مضامین والای انسانی است که قرآن کریم محتواهای نورانی خود را رَختی از عناصر تأثیرگذار بدیعی و بیانی پوشانده و از رهگذر ...